Homo Deus: Lược Sử Tương Lai được xem là phần 2 của Homo Sapiens. Sau khi Harari tóm tắt sơ lược về lịch sử loài người từ thời tiền sử đến nay thì quyển này tác giả tập trung vào phân tích và dự đoán cho tương lai loài người vào thế kỉ 21 và xa hơn nữa.
Nếu bạn đã đọc Sapiens Lược Sử Loài Người, cuốn sách về những câu chuyện lôi cuốn chúng ta trong quá khứ thì khi qua Homo Deus, bạn sẽ thấy khá hoang mang, lo lắng, đôi khi sợ hãi giống như việc chèo thuyền giữa đại dương trong cơn giông bão.
3 luận điểm quan trọng để Harari đưa ra những phán đoán, dự đoán về tương lai của loài người đó là:
1. Con người là kết quả của những thuật toán, đó là những phản ứng sinh hóa trong cơ thể, xảy ra nhanh đến nỗi bạn không thể cảm nhận được sự tồn tại của nó.
Lấy một ví dụ đơn giản là: có một con khỉ đang rất đói, nó gặp 1 cây chuối trĩu những quả ngọt, nhưng cách đó không xa là một con sư tử cũng đang rất đói. Vậy con khỉ sẽ làm gì tiếp theo? Quyết định bỏ chạy hay tiến tới là kết quả của những phép tính toán trong đầu nó: Cây chuối cách nó bao xa? Sử tử cách nó bao xa? Nó thật sự đói đến mức nào? Liệu nó có thể chạy thoát dc với cái bụng đói?… Những phép tính toán này rất nhanh nhanh nhanh đến mức nó không kịp nghĩ đến mà đưa ra những hành động.
2. Sự bắt tay của Công nghệ sinh học và công nghệ thông tin.
3. Sự phát triển của công nghệ thông tin, đặc biệt là AI, Big data (tôn giáo dữ liệu).
Vào thế kỉ 21, con người đã chiến thắng dc những kẻ thù của quá khứ như: Nạn đói, dịch bệnh và chiến tranh. Chúng ta trở thành những kẻ kiểm soát và làm chủ của thế giới. Sau khi đạt ngưỡng an toàn, thì con người vươn tới những mơ ước xa vời hơn, đó là hạnh phúc và sự bất tử. Cái này mình cũng đã chia sẻ trước đây rồi, nên không nhắc lại nữa nha.
Con người mất đi “linh hồn”. Như đã nói trước đây, con ng là kết quả của những phản ứng sinh hóa, nhờ sự bắt tay của công nghệ và y học, người ta có thể kiểm soát những suy nghĩ, tình cảm hay hành vi của mình. Sau này, sẽ có 1 con AI hiểu hết tất cả về bạn, nó biết bạn từ lúc mới sinh ra, hiểu rõ mã gien, nhiễm sắc thể, hiểu cả những thuật toán trong đầu bạn, thậm chí thuật toán của nó còn nhanh và chính xác hơn.
Tự do thông tin cũng là một bước tiến quan trọng. Đối với tôn giáo dữ liệu thì kẻ nào nắm dc càng nhiều thông tin thì kẻ đó có quyền lực rất lớn. Bạn thử tưởng tượng, khi bạn đọc 1 cuốn sách điện tử, hệ thống sẽ lưu giữ lại trang nào bạn đọc chậm, trang nào bạn đọc nhanh, những từ ngữ nào làm bạn cảm thấy phấn khích hay bạn skip sách ở trang nào và không bao giờ đọc nó nữa. Hệ thống sẽ lưu giữ lại, gợi ý cho những nhà viết sách về thị hiếu của người đọc, và hệ thống luôn luôn biết bạn muốn đọc gì. Nó sẽ lồng ghép những cái mà nó muốn bạn đọc được thể hiện theo cách bạn muốn? Vậy muốn tẩy não cả thế giới không phải là chuyện rất dễ dàng?
Hay về quan điểm chính trị, cũng sắp đến hẹn bầu cử Tổng thống Mỹ rồi nhỉ. Bạn biết hong? Chỉ cần bạn tương tác 300 lần trên Facebook thì nó còn hiểu bạn hơn chính người yêu bạn nữa đấy. Facebook sẽ thống kê dc bạn theo trường phái chính trị gì, bao nhiêu cử tri ủng hộ Đảng Dân Chủ, bao nhiêu cử tri ủng hộ Đảng Cộng hòa, bao nhiêu còn lưỡng lự, số người lưỡng lự này thích gì, quan tâm gì… Chỉ cần Facebook tiết lộ mấy cái đó cho các chính trị gia, họ sẽ biết làm như thế nào để thuyết phục những bạn đang lưỡng lự đó ủng hộ cho mình.
Bằng sự trợ giúp của công nghệ, con người có được những quyền năng đáng ngưỡng mộ. Ví dụ như Mai, mỗi ngày đều đau đầu chuyện giảm cân thì tương lại không cần phải lo lắng gì cả, chỉ cần đến bệnh viện để bác sĩ đưa vào những con nano giúp giảm hấp thu năng lượng hay ngăn chặn quá trình lão hóa, tích mỡ trong cơ thể, có thể điều chỉnh cân nặng theo như ý muốn.
Từ bé đến giờ, nhân vật mà mình ngưỡng mộ nhất là Edward Cullen, không phải trong phim ảnh đẹp trai mà là ảnh có khả năng đọc được suy nghĩ người khác. Có thể trong tương lai, Edward k chỉ tồn tại trong tiểu thuyết nữa, mà có hẳn ở đời thực nếu như bạn đủ nhiều tiền để nâng cấp 1 con trợ lý AI phiên bản mới nhất và kết nối vào nguồn dữ liệu lớn nhất.
Tương lai, bằng sự giúp sức của công nghệ, không có gì là con người không thể thực hiện dc, chỉ có những điều bạn chưa tưởng tượng ra mà thôi. Dĩ nhiên phải thực sự có rất nhiều tiền, nếu bạn còn sống đến năm 2050, có rất nhiều tiền trong ngân hàng, thì bạn có quyền được mơ về sự bất tử rồi đấy.
Review sách Homo Deus: Lược Sử Tương Lai
Đây là cuốn tâm đắc nhất của mình luôn. Quá là xuất sắc ạ. Mở ra một chân trời kiến thức khó lòng mà nắm được, nói chúng rất rất là rộng, bổ ích và nâng cao tư duy rất nhiều. Nó nói về tương lai y hệt cái tựa sách đã nói lên mọi thứ. Cả cuốn sách chính là tương lai nếu bạn tin là vậy. Hoặc không, bạn cũng có thể phản biện và đưa ra lý lẽ và logic riêng, được như vậy thì quá tuyệt vời rồi. Hy vọng bạn sẽ có cái nhìn đúng đắn. Hãy cảm nhận trí tuệ và thông suốt bản thân ta. (Na Tạ)
Sách hay lắm. Có rất nhiều ý tưởng lớn trong sách nhưng chúng đều phát triển từ nhánh duy nhất: con người là một thuật toán. Thuật toán khiến ta ra quyết định và ảnh hưởng đến cách chúng ta xây dựng thế giới từ quá khứ đến hiện tại và tương lai. Cuốn sách viết về khả năng của tương lai, nhưng tôi nghĩ, kể từ khi ra đời nó đã định hình tương lai của chúng ta rồi. Hoặc nếu không thế thì ít nhất nó cũng cho ta cách nên kiểm soát chúng ra sao.
Cuốn sách như đi trước thời đại, dù ra mắt lần đầu năm 2016 nhưng đến nay, những gì đề cập trong sách rất khớp với hiện tại. Nhất là khi ta bước vào kỉ nguyên số với sự phụ thuộc nhiều hơn vào các công nghệ và thuật toán ẩn sau chúng. Tương lai mà Harari dự đoán dựa vào cách ông nhìn xã hội chúng ta ở hiện tại và khó để phát triển các khả năng nào khác ngoài cuốn sách của ông.
Không phải tự mãn, mà là sự thật hiển nhiên: chúng ta không thể đưa thế giới quan vượt ra xa nhận thức của XH và những gì nó gây ảnh hưởng lên ta. Nhưng kể cả thế thì ít nhất ta cũng nên rèn luyện để thế giới quan có thể lớn hơn và nhìn mọi việc dưới một bức tranh toàn cảnh như điều Harari đã làm. (Đức Khải)
